บริษัทอย่าง Google, Amazon, Netflix ชอบถูกยกขึ้นมาเป็นตัวอย่างของวัฒนธรมองค์กร แล้วบริษัทไทยที่ไม่ได้มีเงินถุงเงินถังหรืออยู่ในช่วง struggle ยังต้องโฟกัสเรื่องวัฒนธรรมองค์กรอยู่อีกหรอ

คนส่วนใหญ่ชอบยึดความสำเร็จของบริษัทใหญ่มาเป็นกรณีศึกษา แต่ควรเอาบริบทแต่ละองค์กรมาใช้ หรือนำแนวทางของบริษัทนั้นมาปรับเปลี่ยนเป็นแนวทางได้

สวัสดีค่ะ จะขออนุญาตตอบผ่านการแชร์ case study จากองค์กรระดับโลกซักหนึ่งแห่งแล้วกันนะคะเชื่อว่าน่าจะทำให้เห็นภาพมากขึ้นว่าทำไมเราถึงควรให้ความสำคัญในเรื่อง Culture

ตัวอย่าง องค์กร Amazon ในฝั่งอเมริกาที่ถูกจัดอันดับเป็นอันดับหนึ่งของโลกในสาย Tech Company และเป็นอันดับสองของโลกจาก Fortune 100 และมีเสียงมากในเรื่องวัฒนธรรมองค์กรนั้น จากประสบการณ์ที่ผู้เขียนเคยผ่านการสัมภาษณ์ของ Amazon ในอเมริกามา จะเห็นได้ชัดว่า นโยบายการดำเนินงานในส่วนต่างๆ และผู้นำ (leader) จะมีบทบาทและเป็นตัวอย่างที่ชัดมากในเรื่องของวัฒนธรรมองค์กร เช่น การสัมภาษณ์งาน ผู้สมัครทุกคนจะต้องตอบคำถามที่เชื่อมโยงกับวัฒนธรรมองค์กรทั้ง 14 ข้อทั้งหมดของ Amazon โดยผู้ได้รับการเลือกไปสัมภาษณ์นั้น จะได้รับข้อมูลเนื้อหาเกี่ยวกับวัฒนธรรมองค์กรทั้งหมด และไปศึกษามาก่อนที่จะถึงวันสัมภาษณ์ นั่นหมายความว่า คราวนี้ในตอนสัมภาษณ์องค์กรก็วัดว่าใครที่เหมาะสมที่สุดโดยใช้ behavioral based interview โดยมี Culture เป็นแก่นหลักในการให้คะแนน และใช้ situation ที่เกี่ยวกับงานในการถามคำถาม กล่าวโดยสรุป ผู้จะผ่านการคัดเลือกจะต้องมีคุณสมบัติแบบ Organization Fit โดยเฉพาะในเรื่อง Culture Fit ตั้งแต่เริ่มรับเข้าทำงานเลย นอกจากนี้ Amazon ยังมีการสร้าง rewards & recognition ที่กระตุ้นความแข็งแรงของวัฒนธรรมองค์กร เช่น Door Desk Award และ Just Do It Award ด้วย อย่าง Door Desk Award จะเป็นรางวัลที่เน้นย้ำวัฒนธรรมองค์กรในข้อที่เรียกว่า Frugality ซึ่งหมายถึง การสร้างสรรค์ผลงานที่มูลค่าโดยใช้ต้นทุนให้น้อยที่สุด ใครทำได้ก็จะได้รางวัลที่เรียกว่า Door Desk Award นี้ไป (สำหรับที่มาของ Door Desk Award สามารถอ่านเพิ่มเติมได้จาก
 Door Desk Award คืออะไร ) 

หรืออีกตัวอย่างก็คือรางวัล Just Do It Award ซึ่งเน้นหนึ่งในวัฒนธรรมองค์กรในข้อที่ว่า Bias For Actions ซึ่งหมายถึงการตัดสินใจที่รวดเร็วในภาวะความเสี่ยงในการทำงานเพื่อให้งานบรรลุไปได้ โดยใช้การตัดสินใจที่ใช้ประสบการณ์และตรรกะส่วนบุคคลที่เหมาะสมอย่างรวดเร็ว ซึ่งรางวัลต่างๆที่ว่ามานั้น ผู้คนไม่มีใครสนใจในรูปของตัวเงินเลย แต่กลับเป็นเรื่องของ recognition คือการประกาศให้สมาชิกในองค์กรทุกคนทั่วโลกรับรู้ว่าคนคนนี้ได้รับรางวัล ซึ่งหมายความว่า การสร้างความภูมิใจให้กับผู้เดินตามวัฒนธรรมองค์กรสามารถเป็น positive reinforcement ให้เกิดพฤติกรรมตามวัฒนธรรมองค์กรที่ดีเยี่ยมโดยไม่จำเป็นต้องใช้เงินเลย นอกจากนี้ CEO ของ Amazon ยังมีการจัด townhall กับพนักงานทั่วโลกอยู่อย่างสม่ำเสมอ ผ่านทาง teleconference เพื่อสร้างความใกล้ชิดโดยการสื่อสารโดยตรงกับพนักงานทุกระดับ เพื่อเล่าเรื่องราวต่างๆของตนที่สอดคล้องกับวัฒนธรรมองค์กร และสร้างแรงบันดาลใจให้พนักงานเดินตามวัฒนธรรมองค์กรอีกด้วย
จากตัวอย่างที่ยกมาข้างต้น จะเห็นได้ว่า กิจกรรมต่างๆของ Amazon ที่สร้างวัฒนธรรมให้เข้มแข็งนั้นไม่ได้ใช้เงินลงทุนมากมายเสมอไป หากแต่ต้องใช้เวลา และการทำซ้ำๆให้เกิดพฤติกรรมในทิศทางที่ต้องการ 
กล่าวโดยสรุป วัฒนธรรมองค์กรจะเป็นวัฒนธรรมองค์กรต่อเมื่อมีความเข้มแข็งหรือแข็งแรงพอ คือสมาชิกในองค์กรเชื่อมั่นและแน่วแน่ในการปฏิบัติตาม ซึ่งการจะทำให้ผู้คนเชื่อมั่นและปฏิบัติตามได้ก็มีหลายปัจจัย ซึ่งหลักๆก็คือ ผู้นำองค์กร หัวหน้างาน ที่ต้องทำอย่างที่ชัดเจนให้กับสมาชิกองค์กรเห็น และการคัดเลือกบุคลากรที่มีคุณสมบัติตรงหรือเข้าข่ายที่จะสามารถดำเนินตามค่านิยมหลักองค์กรได้โดยไม่ขัดต่อพฤติกรรมโดยพื้นฐานของบุคคลคนๆนั้น

หลายครั้งที่ประเเด็นเรื่องวัฒนธรรมองค์กรมักจะได้รับการ refer ตัวอย่างจากบริษัทเช่น Google,Amazon,Netflix เป็นเพราะบริษัทเหล่านั้นประสบความสำเร็จและมีชื่อเสียง เป็นที่รู้จักค่ะ สำหรับบริษัทไทยมีหลายที่ที่มีชื่อเสียงเรื่องวัฒนธรรมองค์กรเช่น SCG,ปตต,AIS,DTAC,SCB และกลุ่มบ้านปู เป็นต้น ซึ่งบริษัทเหล่านี้ล้วนเป็นบริษัทที่มีชื่อเสียง ประสบความสำเร็จและเป็นที่รู้จักเช่นกันค่ะ ส่วนบริษัทไทยขนาดใหญ่หรือขนาดเล็ก หากลักษณะการบริหาร หรือผู้นำมีวิสัยทัศน์ในการสร้างวัฒนธรรม จะถือเป็นรากฐานสำคัญอย่างยิ่ง ในการสร้างความยั่งยืนให้กับธุรกิจของตนเองค่ะ บางบริษัท ไม่ว่าขนาดไหน หากผู้นำให้ความสำคัญกับภาคการผลิตหรือการขาย จนละลายเรื่องการสร้างวัฒนธรรม การดูแลบุคลากร การสร้างความผูกพันธ์ ขวัญ กำลังใจ อาจจะอยู่ในธุรกิจได้แต่ไม่ก้าวกระโดดหรือยั่งยืนค่ะ

การสร้าง Culture องค์กร ไม่จำเป็นต้องใช้เงินมากๆเสมอไป ในทางตรงกันข้าม ยิ่งบริษัทเล็ก หรือมีเงินน้อย วัฒนธรรมยิ่งได้ผลมากยิ่งขึ้นไปอีก เช่น ถ้าช่วงที่บริษัทกำลังต้องการประหยัดมากๆ เราสร้างวัฒนธรรมของการใส่ใจรายละเอียด เสมือนเป็นเงินของตัวเอง เน้นความคิดสร้างสรรค์เพิ่มผลการทำงาน และความร่วมด้วยช่วยกัน ก็จะถือเป็นเครื่องมืออย่างนึง ที่ทำให้ทุกคนในองค์กรรู้ว่า ตอนนี้แต่ละคนควรทำตัวอย่างไร พฤติกรรมแบบไหนที่เป็นค่านิยม กล่าวคือ เป็นสิ่งที่บริษัทจำเป็นต้องมี เพื่อให้องค์กรมีความแข็งแกร่ง หากออกแบบให้ดี และสอดคล้องเชิงกลยุทธ์กับบริบทขององค์กร วัฒนธรรม ถือเป็นเรื่องที่ ทรงพลัง อย่างที่สุด